Algemene Beschouwing bij begroting 2016
Na jaren van crisis en bezuiniging nu eindelijk een begroting zonder nieuwe bezuinigingsmaatregelen. Er komt weer wat licht in de tunnel, het begrotingsbeeld is positief met aanzienlijke overschotten in de komende jaren, de algemene reserve gaat langzaam maar zeker weer naar het gewenste niveau, de verkoop van bouwgrond gaat de goede kant op; de risico’s met betrekking tot de grondexploitatie zijn beheersbaar en voldoende afgedekt. Op zich dus allemaal positieve geluiden. Maar wat ons betreft nog geen tijd om al voluit te juichen en met nieuwe plannen te komen. Het herstel van de economie blijft broos en kan zo maar weer omslaan. Wat ons betreft blijft herstel van de financiële structuur van onze gemeente de topprioriteit en is er daarnaast nog geen ruimte om nu al met nieuwe grote plannen te komen. Daar zijn overigens ook andere redenen voor te noemen. Op de eerste plaats hebben we onze handen vol aan de majeure projecten die al in de begroting staan. Daarnaast is de gemeente nog volop bezig met de drie transities. Die brengen niet alleen de nodige financiële risico’s met zich mee, maar zullen ook zeker in het komende jaar nog alle aandacht opeisen.
Het college heeft naar aanleiding van de discussie bij de VJN de uitbreiding van het aantal FTE’s gefaseerd en teruggebracht. Het bedrag van 6 ton is terug naar 410 duizend euro en dat vinden we een goede zaak. Het budget voor juridische bijstand is daarentegen aanzienlijk opgehoogd met 80 duizend euro, maar gelet op de maatschappelijke ontwikkelingen is dat verdedigbaar.
De lokale lastendruk is in Heusden nog altijd laag, maar we moeten wel constateren dat die in 2016 behoorlijk stijgt met gemiddeld 5,3%, aanzienlijk meer dan we in de afgelopen jaren gewend waren. Dat is voor een belangrijk deel te wijten aan de stijging van de afvalstoffenheffing en de rioolheffing, maar de OZB stijgt toch ook nog altijd met 4,7% inclusief inflatie. Wij zijn nog altijd van mening dat het uitgangspunt van kostendekkendheid bij de afvalstoffenheffing en de rioolheffing een goed uitgangspunt is. Maar aan de andere kant spreken we toch onze zorg uit over deze lastenstijging. Inwoners krijgen toch al de nodige financiële lastenverzwaringen voor de kiezen, denk bijvoorbeeld aan de zorgkosten (ziektekostenverzekeringen, de eigen bijdragen voor diverse zaken) en bijvoorbeeld ook de aanslag waterschapsbelasting, die de laatste jaren al uitgestegen is boven de aanslag OZB. Kortom, we moeten als gemeente serieus proberen de lasten voor onze burgers zo laag mogelijk te houden en wij zullen als fractie hier de komende jaren dan ook zeker de vinger aan de pols houden.
Vorig jaar werd allerwegen grote zorg uitgesproken over de transities. De overdracht van zorgtaken, met name ook de jeugdzorg, de hulp in de huishouding, de participatie, passend onderwijs, allemaal taken die op het bordje van de gemeente werden gelegd. Maatschappelijk gezien was er veel scepsis over de vraag of dat allemaal wel goed zou gaan. Het heeft natuurlijk ook veel kruim gekost maar nu terugkijkend kunnen we toch wel stellen dat het in de gemeente Heusden over het algemeen erg goed gegaan is. Natuurlijk, er ging ook wel eens wat fout maar dat is bij zo’n operatie onvermijdelijk. Over het algemeen echter zijn we zeer tevreden en dat danken we natuurlijk vooral aan de mensen die daar op de werkvloer dag aan dag keihard aan hebben gewerkt. Complimenten aan al degenen die daar op welke wijze dan ook een bijdrage aan geleverd hebben. Neemt niet weg dat er zorgen blijven, met name de financiële risico’s o.a. bij de jeugdzorg hebben we nog onvoldoende in beeld en daar zal nog keihard aan gewerkt moeten worden.
Een van de majeure projecten waar al jaren aan gewerkt wordt is het GOL-project. We kennen allemaal de vuistdikke rapporten over tracéalternatieven voor de randwegen Drunen-west en Vlijmen-oost. Er is in de afgelopen jaren al ontzettend veel tijd en geld gespendeerd aan al die plannen. Nu zien we dat de provincie dat werk eigenlijk allemaal in de prullenbak gooit en weer helemaal vooraan begint. Alle alternatieven die we in de afgelopen jaren al zo uitgebreid bestudeerd en besproken hebben komen weer terug in beeld en worden weer helemaal opnieuw afgehandeld. Gevolg is dat we weer te maken hebben met een jaar uitstel en misschien wel meer. De vaststelling van de bestemmingsplannen is nu voorzien eind 2018-begin 2019. De uitvoering begint dus op zijn vroegst eind 2019. Jammer, en de vraag aan het college is dan ook of we de kosten van die planvorming in de afgelopen jaren weer terug kunnen declareren bij de provincie of is dat allemaal weggegooid geld?
Bij andere majeure projecten zien we eerder een versnelling in het ontwikkelingsproces. Bij het project Dillenburg gaat het erg goed met de verkoop van bouwgrond, zowel voor woningen als de bedrijfsgrond. De vervanging van de sporthal Onder de Bogen heeft dan weer wel wat extra vertraging opgelopen, maar we gaan er nu toch echt van uit dat de bouw in 2016 zal starten. Ook de woningbouw in Geerpark mag zich in een behoorlijke belangstelling verheugen. We vinden wel dat er ook in 2016 blijvend aandacht moet zijn voor de woningbouw in de kleine kernen. Dat aspect mag niet in het gedrang komen. Met name in Elshout zien we dit jaar vertraging ontstaan bij de verdere ontwikkeling van de Gorsen. Vraag aan het college: zit dat nog altijd vast of komt er weer vaart in die ontwikkeling?
Een actueel item de laatste maanden is het project “Veerkrachtig Bestuur”. De regionale samenwerking is volop in ontwikkeling. In Hart van Brabant wordt momenteel gewerkt aan een Strategische Meerjarenagenda. De raden zijn in de afgelopen maanden daar ook bij betrokken. De formele besluitvorming moet nog plaats vinden. De GR van HvB biedt de mogelijkheid van een zgn. Verenigde Vergadering (artikel 18 van de GR); een soort intergemeentelijke raadsvergadering. Het initiatief voor een dergelijke raadsvergadering moet afkomstig zijn van minimaal drie gemeenten. Wij willen graag voorstellen om als gemeente Heusden het initiatief te nemen om van die mogelijkheid gebruik te maken en een Verenigde Vergadering bijeen te roepen. Het onderwerp is er wat ons betreft belangrijk genoeg voor. Naar onze mening een mooie gelegenheid om het aspect van democratische legitimatie nog eens te benadrukken. Via een motie willen we de mening van de raad hierover peilen.
Wat de regionale samenwerking verder betreft, de samenwerking op Langstraatniveau verdient wellicht een nieuwe impuls. We hebben het gevoel dat er te weinig ontwikkeling is en dat we dreigen te vervallen in eindeloze praatsessies. Er moet garen op de klos komen; het nieuwe Economische Programma De Langstraat biedt wellicht daartoe de mogelijkheden.
Een ander aspect van Veerkrachtig Bestuur is de burgerparticipatie. Niet nieuw uiteraard, maar wel een verschijnsel dat we verder moeten ontwikkelen. De maatschappelijke ontwikkelingen gaan daarbij vaak sneller dan de politieke vooruitgang. Heusden is zich verder aan het oriënteren, een delegatie is onlangs op bezoek geweest in de gemeente Hollands Kroon, een inspirerend bezoek. Ook bezoeken aan andere gemeenten staan nog op de rol en uiteindelijk zullen we moeten komen met een Heusdense mix van oplossingen. Welke die oplossingen ook zullen zijn, de digitale informatievoorziening via website en social media zullen daarbij een sleutelrol spelen. De gemeente werkt momenteel aan een vernieuwde website en wij willen met name ook aandacht vragen voor de bestuurlijke informatie. Burgers die op zoek zijn naar bestuurlijke informatie over bijvoorbeeld actuele politieke onderwerpen kunnen die nauwelijks op de gemeentelijke site vinden. Te meer omdat een adequate zoekfunctie ontbreekt. Ook de digitale infrastructuur is lang niet overal aanwezig. Glasvezel is op enkele bedrijventerreinen dan wel beschikbaar maar in het buitengebied nog altijd niet aanwezig. Terwijl dat voor een moderne bedrijfsvoering wel degelijk gewenst is. Wij vragen het college om aanleg van glasvezel in het buitengebied te bevorderen. Verder zijn we van mening dat in openbare gemeentelijke gebouwen, m.n. daar waar een publieksfunctie aanwezig is, ook open wifi beschikbaar moet zijn. Op dat punt willen wij samen met Heusden Eén graag een motie indienen.
Tot zover in eerste termijn.
Motie Verenigde Vergadering:
2015-1112 motie verenigde vergadering
Motie WIFI (samen met Heusden Eén):
2015-1112 motie open WIFI