Onze bijdrage in de 1e termijn van het Raadsdebat over de Voorjaarsnota, inclusief een motie over de invoering van de forensenbelasting. Deze motie werd door (een meerderheid van de) raad aangenomen.
Voorjaarsnota
Na de sombere financiële geluiden bij jaarrekening en bestuursrapportage dan nu het toekomstig financieel perspectief in de VJN. Het college laat zich nogal positief in dit stuk uit. Voor het eerst in jaren hoeft er niet fors bezuinigd te worden, maar dat was vorig jaar ook al het geval. Er is enige ruimte om te investeren, maar dat was er vorig jaar ook al en de reservepositie vertoont enig herstel, ook dat zagen we vorig jaar ook al. Ook wij waren vorig jaar “voorzichtig positief”, zowel bij VJN als bij begroting. Maar die positieve ontwikkelingen van vorig jaar hebben zich niet versterkt voortgezet. Als we de stukken van vandaag lezen, dan zijn we toch een heel stuk terughoudender. We zien minder kansen en meer bedreigingen en we willen dat als volgt toelichten.
De jaarrekening 2015 levert een negatief resultaat; 2016 gaat volgens de 1e Berap ook weer behoorlijk negatief worden. En kijken we naar de komende jaren, dan zien we dat er in de meerjarenbegroting 2016 nog een ruimte in de begroting 2017 t/m 2020 beschikbaar was van 4 miljoen, maar die ruimte is met deze VJN helemaal opgesoupeerd. Onder aan de streep komen we zelfs negatief uit. De meicirculaire biedt wel enig positief nieuws, maar dat is toch vooral marginaal. Daarnaast zien we keer op keer forse financiële tegenvallers, ik hoef ze hier niet allemaal op te noemen, we kennen ze allemaal. Dat alles maakt ons zeer terughoudend als het gaat om nieuwe plannen. Onze fractie zal daar dan ook zeker niet mee komen. Wij hebben eigenlijk maar één plan: zo snel mogelijk komen tot een herstel van een goede financiële structuur van onze gemeente. Dat betekent alle aandacht voor de grondexploitatie, want dat blijft verreweg de grootste bedreiging, herstel van de algemene reserve en dat kan alleen door verkoop gemeentelijke eigendommen en vervolgens een alerte en kostenbewuste bedrijfscultuur.
Dat betekent natuurlijk niet dat er verder helemaal niets meer zou kunnen. Met de voorstellen die het college doet in deze VJN kunnen wij in grote lijnen instemmen. Wij hebben er na de beantwoording van de technische vragen nog wel een aantal opmerkingen bij.
De tekorten van Baanbrekers leggen onvermijdelijk een groot beslag op de gemeentelijke financiën. Maar zijn dit wel echte tekorten? Zijn de drie gemeenten niet gewoon tekort geschoten als het gaat om een adequate financiering van deze op zich goed functionerende organisatie. Het uitdijende klantenbestand (nu al meer dan 1600 klanten, enkele jaren terug was dat maar de helft), vele nieuwe taken zoals meedraaien in de wijkteams in de drie gemeenten, uitvoering armoedebeleid, participatie-activiteiten, allemaal zaken die meer personele capaciteit vragen. Maar de bijdrage in de apparaatskosten is al die jaren met geen cent verhoogd. Je kunt als drie gemeenten heel veel van deze organisatie vragen, maar dan moet je als gemeente ook bereid zijn om de rekening daarvoor te betalen. Wij vinden dat ook het college van Heusden hier actief een bijdrage aan moet leveren. De herpositionering van Baanbrekers moet op korte termijn gestalte krijgen met wat ons betreft daarin ook plaats voor beschut werken en voor participatie. Dit allemaal in overleg met Waalwijk en Loon op Zand en vervolgens moeten we dan uiteraard ook zorgen voor adequate financiering.
En nu we het toch over regionale samenwerking hebben. Afgelopen weken werden wij verrast door een brief van de Commissaris van de Koning: Heusden staat in het beklaagdenbankje, want Heusden zou niet voldoende doen aan regionale samenwerking. Vorige week kwam dit onderwerp al ter sprake bij Bestuur en Beheer, maar wij vinden dit toch zo belangrijk om hier ook in een openbare raadsvergadering over te spreken. Wij begrijpen van die conclusie van de provincie helemaal niets. De provincie zou wel overleg gepleegd hebben met Waalwijk, maar met Heusden is niet gesproken, zo kregen we vorige week in de informatievergadering te horen. Een trieste zaak. Heeft het college al contact opgenomen met het provinciebestuur om over dit onderwerp te praten.
Voor aanpassing onderliggend wegennet n.a.v. GOL wordt vanaf 2020 2,5 miljoen geïnvesteerd. Het GOL-project loopt nu al een hele tijd en heeft met de besluitvorming begin dit jaar nog meer vertraging opgelopen. Het wordt voor ons steeds meer de vraag of het financiële plaatje voor de eerste fase nog wel steeds klopt. Immers er worden steeds hogere eisen aan nieuwe infrastructuur gesteld, b.v. op het gebied van duurzaamheid. Ook eventueel ingerekende aanbestedingsvoordelen zullen wellicht niet meer gerealiseerd worden. Alle reden volgens ons om bij de verdere ontwikkeling van de plannen ook de financiën van het GOL-project nog eens grondig door te rekenen.
Voor ICT wordt veel geld uitgetrokken. Het college denkt o.a. aan deelname aan een ICT-coöperatie. Nou hebben we als gemeente daar slechte ervaringen mee. In een ver verleden hebben we een samenwerkingsverband gehad met enkele andere gemeenten, ook met de gedachte om samen nieuwe softwarepakketten te ontwikkelen. Op een of andere manier is dat initiatief doodgebloed en na verloop van tijd hoor je er niets meer van. Kan het college nader onderbouwen waarom dit wel een succesvol initiatief zou kunnen worden? In de exploitatiekosten zit een bedrag van 70.000 euro voor de softwarecoöperatie. Waar staat dit bedrag voor? Is het eenmalig of structureel en wat krijgen we er voor terug?
Er liggen wederom verzoeken tot afschaffing van de toeristenbelasting. Vanuit de ondernemers in de toeristenindustrie begrijpen we dat uiteraard ook wel. Maar de realiteit is dat we als gemeente veel geld uitgeven op het gebied van toerisme en recreatie. Denk aan het Heusdens Bureau voor Toerisme waar veel subsidiegeld naar toe gaat, De Regio Hart van Brabant heeft toerisme tot een speerpunt uitgeroepen en besteedt daar nu al en in de komende jaren vele miljoenen aan, we hebben pas nog weer een kwartiermeester aangesteld in de Langstraat, samen met Waalwijk, Loon op Zand en Dongen. De hele gemeenschap profiteert en met name uiteraard de toeristische sector. En dat is ze ook van harte gegund, dat is in ons aller belang. Niettemin vinden wij het best redelijk dat we van toeristen die in onze gemeente overnachten dan een kleine bijdrage van 1,50 euro per nacht vragen. De opbrengst toeristenbelasting is in de afgelopen jaren iets gestegen; wij verwachten voor de komende jaren zeker een verdere stijging. Nogmaals begrip voor ondernemers die de toeristenbelasting maar lastig en vervelend vinden, maar wij mogen toch ook begrip vragen voor de gemeentelijke financiën. Overigens ook onze buurgemeenten hebben een toeristenbelasting. Waalwijk met een tarief van 1,70 per overnachting en Loon op Zand heeft een gedifferentieerd tarief van 1,88 (hotel) – 1,42 (vakantie-onderkomens) – 1,08 (overige accommodaties).
Tot slot, voorzitter. Steeds meer gemeenten in Nederland voeren forensenbelasting in; op dit moment zijn er al zo’n 150 gemeenten die daartoe overgegaan zijn. De opbrengsten zijn weliswaar niet zo groot, maar als je van toeristen een bijdrage vraag wegens gebruik van de gemeentelijke voorzieningen, waarom dan niet van mensen die hier niet wonen, maar wel een groot deel van het jaar verblijven. Dat betreft bijvoorbeeld mensen uit Oost-Europa die hier een groot deel van het jaar werken, maar niet ingeschreven staan als inwoner. Wij willen het college in een motie de opdracht meegeven om te onderzoeken of invoering van forensenbelasting in onze gemeente zinvol zou kunnen zijn. Want de kosten moeten natuurlijk wel opwegen tegen de potentiële opbrengsten. Wij verzoeken het college om zo mogelijk bij de komende begrotingsbehandeling met voorstellen op dit punt te komen. Het onderzoek kan ook leiden tot de conclusie dat invoering forenzenbelasting niet zinvol is; ook in dat geval horen wij dat graag.
Motie Forensenbelasting
De gemeenteraad van Heusden, bijeen in zijn openbare vergadering van 28 juni 2016,
Overwegende dat
- Een groot aantal mensen, niet zijnde inwoners van de gemeente Heusden, een groot deel van het jaar in onze gemeente verblijft en zodoende ook gebruik maakt van de gemeentelijke voorzieningen;
- veel gemeenten aan de mensen die in hun gemeenten verblijven een vergoeding voor het gebruik van die gemeentelijke voorzieningen vragen in de vorm van forensenbelasting;
Besluit het college opdracht te geven om te onderzoeken of invoering van forensenbelasting in onze gemeente niet alleen mogelijk is, maar ook zinvol;
en gaat over tot de orde van de dag.
Namens de fractie Gemeentebelangen
Kees Musters
