De afgelopen jaren heb ik regelmatig op deze plaats geschreven over Baanbrekers en meestal waren dat positief gestemde stukjes. Want de uitvoeringsorganisatie heeft de afgelopen jaren goede resultaten behaald, maar afgelopen week kwam de organisatie minder positief ter sprake in de informatievergadering Samenleving. Twee raadsvoorstellen werden besproken, een Wijziging Gemeenschappelijke Regeling Baanbrekers en vervolgens de actualisatie Begroting 2022. Van beide voorstellen worden Heusdense raadsleden niet vrolijk.
Allereerst de wijziging van de gemeenschappelijke regeling en dan met name de verdeelsleutel op basis waarvan de drie deelnemende gemeenten de kosten onderling verdelen. Tot nu toe was het zo dat de drie gemeenten de rijksbijdragen voor de bijstandsuitkeringen en de WSW-vergoedingen volledig doorbetaalden aan Baanbrekers. Bij de vaststelling van de jaarrekening werden eventuele tekorten met de gemeenten verrekend op basis van het aantal inwoners. Maar het gevoel dat die verdeelsleutel niet rechtvaardig is bestaat al een aantal jaren en daarom zocht men naar een nieuwe systematiek. Die werd ook gevonden: verdeling op basis van het aantal bijstandsuitkeringen en het WSW-budget van elke gemeente. Het dagelijks bestuur van Baanbrekers met daarin uit elke gemeente één wethouder en twee onafhankelijke bestuursleden ging akkoord, het algemeen bestuur van Baanbrekers ging ook akkoord, maar dan is er nog instemming nodig van de drie gemeenteraden. En daar ging het fout. De financiële effecten waren namelijk voor Loon op Zand minder gunstig; die gemeente zou een kwart miljoen euro extra moeten bijdragen. Voor Waalwijk maakte het allemaal niet zoveel uit. Voor Heusden zou de nieuwe verdeelsleutel tot een voordeel leiden van een kwart miljoen per jaar. Natuurlijk, de nieuwe verdeelsleutel deed meer recht aan het rechtvaardigheidsgevoel want die hield meer rekening met de inzet van Baanbrekers in elke gemeente, maar een kwart miljoen per jaar extra betalen, dat was voor de gemeente Loon op Zand toch een beetje te gortig en dat ging de financiële draagkracht van de gemeente te boven. En omdat alle drie de gemeenteraden akkoord moeten gaan met een wijziging van de gemeenschappelijke regeling werd het voorstel naar de prullenbak verwezen. De oude (onrechtvaardige) verdeelsleutel blijft dus bestaan en als doekje voor het bloeden betaalt Loon op Zand nu jaarlijks 70 duizend euro compensatie aan de gemeente Heusden.
Vervolgens kwam vorige week het voorstel op tafel om de begroting 2022 te actualiseren. Die begroting werd vorig jaar juni al vastgesteld en voorzag in een bijdrage van Heusden van ruim 2,2 miljoen. De begroting 2022 is nu opnieuw doorgerekend met gebruikmaking van de meest actuele gegevens voor zover die nu wel bekend zijn zoals de rijksbudgetten, het aantal uitkeringen e.d. En wat blijkt? Het resultaat over geheel 2022 zal naar verwachting bijna 2,9 miljoen nadeliger uitpakken dan eerder verwacht. Drie belangrijke oorzaken: de rijksbudgetten voor de bijstandsuitkeringen vallen lager uit dan verwacht, het aantal uitkeringen dat in de afgelopen jaren stevig daalde, blijft in 2022 vrijwel stabiel en de personeelskosten worden veel hoger dan verwacht. Zaken waar Baanbrekers zelf weinig invloed op kan uitoefenen. Maar voor Heusden betekent dat wel een extra bijdrage van ruim 1,1 miljoen (op basis van diezelfde onrechtvaardige verdeelsleutel). Daar waar in de afgelopen jaren bijna steeds een voordelig resultaat te melden was, komt er nu dus een stevige tegenvaller.
Voor Heusden dus geen voordeel bij de wijziging van de gemeenschappelijke regeling en een stevig nadeel bij de exploitatie in 2022. Dat laatste geldt uiteraard ook voor de twee andere gemeenten. Gelukkig zit er in de meerjarenbegroting van Heusden enige financiële ruimte en kan die tegenvaller wel opgevangen worden binnen de gemeentelijke begroting. Maar bij de behandeling van de Voorjaarsnota komend voorjaar is er toch ruim 1,1 miljoen minder te verdelen en dat maakt de politieke keuzes straks een stuk moeilijker.
Drunen, vrijdag 11 februari 2022
Kees Musters
Volg mij ook met korte berichtjes op: www.twitter.com/keesmusters
