Uitgaven bijzondere bijstand stijgen snel in 2020

Enkele weken terug stuurde het college een raadsinformatiebrief naar de raad met daarin een terugblik op de uitvoering van het armoedebeleid. De gemeenteraad stelde in 2019 het beleidsplan “Samen armoede en schulden aanpakken” vast en sindsdien wordt jaarlijks gerapporteerd over de uitvoering van die nota. Enerzijds hoop je natuurlijk dat zo weinig mogelijk mensen een beroep hoeven te doen op de diverse voorzieningen op dit terrein; anderzijds probeer je de mensen die er ook inderdaad recht op hebben te bereiken.

De rapportage over 2020, een bijzonder jaar met die coronapandemie, geeft een wisselend beeld. Zo is het aantal verleende kwijtscheldingen voor gemeentelijke belastingen merkwaardig genoeg fors gedaald (van 715 naar 498).  Ondanks deze daling is het bedrag dat hiermee gemoeid is toch aanzienlijk hoger dan in de begroting was opgenomen. Ook het aantal trajecten schuldhulpverlening is gedaald ten opzichte van een jaar eerder (van 174 naar 151). Het aantal huishoudens met een HeusdenPas is daarentegen gestegen t.o.v. 2019, maar de werkelijke kosten zijn behoorlijk lager dan begroot.
Bij de Voedselbank zien we de laatste vier jaren een geleidelijke stijging van het aantal cliënten; in 2020 waren er 148 huishoudens die er gebruik van maakten. Het subsidiebedrag (ruim 12 duizend euro) dat de gemeente aan de Voedselbank ter beschikking heeft gesteld komt dan ook hoger uit dan in de begroting was opgenomen.

Meest opvallende cijfer zien we bij de Bijzondere Bijstand; dan gaat het niet over de maandelijkse bijstandsuitkeringen, maar over incidentele en bijzondere uitgaven, bijvoorbeeld de vervanging van een kapotte wasmachine. De kosten voor deze bijzondere bijstand zijn in 2020 ruim 867 duizend euro en dat is veel meer dan in de begroting was opgenomen (550 duizend). Het aantal huishoudens dat van deze voorziening gebruik gemaakt heeft kwam uit op 507, ruim 20 meer dan in 2019 maar minder dan in de jaren daarvoor.

De besteding van de zgn. Klijnsma-gelden is ook elk jaar wel een item. In voorgaande jaren bleek dat die gelden die speciaal bedoeld zijn om kinderen uit achterstandsgezinnen te ondersteunen niet volledig benut werden. Het bleek lastig om die doelgroep te bereiken. In 2020 zijn er nieuwe voorzieningen gecreëerd. In overleg met Stichting Leergeld Heusden, BIJEEN/O3 en Stichting De Schroef is gezocht naar mogelijkheden om deze doelgroep beter te ondersteunen. In juli 2020 besloot het college o.a. om kinderen uit de doelgroep een kledingbon te verstrekken voor de aanschaf van nieuwe winterkleding en het maximum bedrag om te sporten werd opgehoogd naar 275 euro. Daar werd inderdaad best wel veel gebruik van gemaakt: er werden 484 kledingbonnen verstrekt waarvan er 466 ook daadwerkelijk werden ingeleverd. Van de mogelijkheid voor een hogere bijdrage voor sportactiviteiten werd door 68 kinderen gebruik gemaakt. De extra maatregelen zijn pas na juli geïmplementeerd en het volledige financiële effect is dus nog niet zichtbaar, maar uit de eindrapportage blijkt wel dat van het begrote bedrag van 144 duizend euro nu 95.000 euro ook inderdaad benut wordt. Je mag veronderstellen dat het budget in 2021 nog beter benut zal worden.

Nog een opvallend cijfer: het aantal mensen dat gebruik maakt van de Gemeentepolis vertoont een forse stijging van rond de 750 in voorgaande jaren naar 1074 in 2020. De Gemeentepolis maakt het voor mensen met een inkomen op bijstandsniveau mogelijk om een goedkopere ziektekostenverzekering af te sluiten. Een verklaring voor de forse stijging van het aantal gebruikers van deze voorziening geeft de rapportage niet; wel wordt geconcludeerd dat een dergelijke stijging zich ook voordoet in de gemeenten Waalwijk en Loon op Zand.
Voor het totale Armoedebeleid was in de begroting 2020 een bedrag opgenomen van ruim 1,3 miljoen; de werkelijke uitgaven komen aanzienlijk hoger uit, nl. bijna 1,6 miljoen. De overschrijding heeft voor het overgrote deel betrekking op de uitgaven voor bijzondere bijstand.

Drunen, vrijdag 7 mei 2021

Kees Musters

Volg mij ook met korte berichtjes op:     www.twitter.com/keesmusters