Vandaag moeten Provinciale Staten een besluit nemen over een nieuwe Provinciale Verordening Ruimte. Schreef ik vorige week nog over de transities sociaal domein, dit keer gaat het over een andere transitie: de transitie naar een meer duurzame veehouderij en de gevolgen daarvan voor de gemeente Heusden. Want dat er iets met die intensieve veehouderij in Brabant moet gebeuren, dat is wel duidelijk.
Dat bleek deze week nog eens overduidelijk uit een publicatie van het Brabants Dagblad. De varkenshouderij springt er wat mij betreft dan wel uit. Enkele cijfers om de grootte van die problematiek te illustreren: in Brabant huizen momenteel 5,7 miljoen varkens, waarvan 1,1 miljoen alleen al in de grensgemeenten Sint Anthonis, Gemert-Bakel en in Deurne. De (kleinere) gemeente Boekel kent de twijfelachtige eer om verreweg de meeste varkens per vierkante kilometer te huisvesten, maar liefst iets meer dan 5 duizend. Je vraagt je af of daar überhaupt nog plaats is voor de huisvesting van mensen. De cijfers over de koeien, de geiten en de kippen laat ik nog maar even achterwege. Die intensieve veebezetting heeft allerlei zeer nadelige gevolgen voor landschap, milieu en niet in de laatste plaats voor de volksgezondheid. Terecht dus dat de provincie hier paal en perk aan wil stellen.
De nieuwe verordening Ruimte moet hier het instrumentarium voor gaan bieden. Brabant zet in op een nieuw instrument: de Brabantse Zorgvuldigheidsscore Veehouderij (BZV). Bedrijven die willen uitbreiden zullen via die score moeten aantonen dat ze de omgeving niet extra gaan belasten. Het gaat dan om criteria als volksgezondheid, dierenwelzijn, duurzame bedrijfsvoering, maar bijvoorbeeld ook de dialoog met de omgeving. De ZLTO (de Zuidelijke Land- en Tuinbouw Organisatie) heeft vorig jaar dit uitgangspunt al onderschreven, maar de Bond van Varkenshouders lijkt daar toch heel anders over te denken. Uit die hoek zijn nog de nodige protesten te verwachten.
Probleem is dat je met het nieuwe ruimtelijke beleid nog alle kanten op kan. En dat blijken verschillende partijen dan ook te doen (waarbij ze dan wel allemaal kiezen voor een richting die in het eigen straatje past). De verordening wil nieuw beleid creëren voor zgn. urgentiegebieden, gebieden waar de nood als het ware het hoogst is. Maar waar die urgentiegebieden liggen, dat moeten de gemeenten in de komende maanden nog gaan bepalen. In het akkoord met de veehouders staat dat in afwachting van de vaststelling van die urgentiegebieden de veestapel in die urgentiegebieden zich niet mag uitbreiden. Maar hoe doe je dat? Uitbreiding verbieden in gebieden die nog niet bestaan? Boerenslimheid? De Brabantse Milieufederatie kwam begin deze week al met een noodkreet, want als het zo moet, dan is er voor ons geen werkbaar akkoord, zo stelde men.
Hoe dan ook, die verordening Ruimte moet er komen. Het voorbereidingsbesluit van september vorig jaar loopt in maart af en dan zal er dus een geldende regeling moeten zijn. Voor de gemeente Heusden lijken de gevolgen vooralsnog erg beperkt. Wij hebben in onze gemeente geen grote intensieve veehouderijen met bijvoorbeeld 10 duizend varkens en dat moeten we naar mijn idee vooral zo proberen te houden. Uitbreidingsmogelijkheden van agrarische bedrijven zijn in onze gemeente minimaal of zelfs helemaal niet aanwezig. Maar het gaat uiteraard niet alleen om de veehouderij. Ook de glastuinbouw komt in de verordening ruim aan bod. Eén van de nieuwe voorstellen is nu dat solitaire glastuinbouwbedrijven mogen uitbreiden naar 3 hectare (netto) glasoppervlakte, maar dan moet er wel aangetoond worden dat dit echt noodzakelijk is voor de continuïteit van het bedrijf en dat er een dialoog met de omgeving is geweest om de belangen van de omwonenden veilig te stellen. Ook hier dus voorwaarden waarover in individuele gevallen discussie mogelijk zal zijn. Want wanneer is die continuïteit precies in het geding en wanneer is er voldoende overleg gepleegd met de omgeving en wat doe je als dat overleg niet tot overeenstemming leidt? Duurzaamheid leidt kennelijk niet altijd tot meer duidelijkheid en vooral eenduidigheid en daar zijn die verordeningen toch eigenlijk wel voor bedoeld!
Drunen, vrijdag 7 februari 2014
Kees Musters
Volg mij ook met korte berichtjes op: www.twitter.com/keesmusters
