Sociaal domein zet druk op begroting

Prinsjesdag In Heusden: de begroting voor 2021 en de daarbij behorende meerjarencijfers zijn afgelopen week door het college gepresenteerd. De inhoud van die stukken levert wat mij betreft gemengde gevoelens op: aan de ene kant tevreden dat de begroting sluitend is en dat er geen grote bezuinigingsronde noodzakelijk is, maar aan de andere kant grote zorgen over de invloed van de kosten van het sociaal domein. De kosten van de zorg lopen volledig uit de hand en zijn onbeheersbaar geworden. Neem bijvoorbeeld de Jeugdhulp. Afgelopen voorjaar bleek dat de kosten van de Jeugdhulp over dit jaar (2020 dus) moesten worden bijgesteld met 1,2 miljoen naar 8,1 miljoen. Dat was een forse bijstelling, maar men ging er toen van uit dat het bedrag van 8,1 miljoen toch echt wel een reële schatting was en dat het bij deze bijstelling zou blijven. Vorige week bleek dat er een nieuwe kostenstijging zat aan te komen; opnieuw een forse tegenvaller want de begroting moest worden bijgesteld met een extra 962.000 euro.  Hetzelfde verhaal bij de Hulp bij het Huishouden (HBH): in de begroting 2021 wordt een extra bedrag van 645.000 opgenomen. Voor HBH wordt in de nieuwe begroting nu al 3,4 miljoen uitgetrokken en voor Jeugdhulp bijna 8,4 miljoen en er wordt nu al verwacht dat deze budgetten niet toereikend zullen zijn. Maar, zo wordt in de risicoparagraaf gesteld, dan hebben we altijd nog de Reserve Sociaal Domein, een wel erg schrale troost.
Gemeenten krijgen voor deze uitgaven een compensatie vanuit het rijk via het Gemeentefonds, maar tot nu toe blijkt die vergoeding steeds veel en veel te laag. Op allerlei manieren wordt druk uitgeoefend op het kabinet om gemeenten tegemoet te komen, maar tot op heden is daar nog niets over bekend. Behalve dan dat het Kabinet 300 miljoen extra voor Jeugdhulp beschikbaar stelt, een druppel op een gloeiende plaat en hoe die druppel verdeeld wordt over alle gemeenten is nog niet bekend.

Voor de gemeente Heusden zijn de gevolgen nog enigszins te overzien. In 2021 zijn de eindjes nog net aan elkaar te knopen, er is (nog) geen grote bezuinigingsronde nodig, de lokale lasten blijven afgezien van de inflatiecorrectie van 1,8% in grote lijnen gelijk, de voorzieningen op gebied van sport, cultuur en welzijn blijven intact en voor nieuw beleid is een relatief klein bedrag beschikbaar. In de Voorjaarsnota werden nog diverse ambities genoemd, maar voor het overgrote deel is geen financiële ruimte en dus worden die op de lange baan geschoven.

Dat betekent overigens niet dat er volgend jaar niets meer gebeurt. Diverse grote investeringen zaten al in de meerjarenbegroting en de middelen daarvoor waren dus al gereserveerd. De begroting gaat ervan uit dat de uitvoering van de GOL-maatregelen in 2021 dan toch echt gaat beginnen. Die maatregelen hebben echter ook effect op het onderliggend wegennet. Voor aanvullende maatregelen is dan ook 2,3 miljoen uitgetrokken. Daarnaast is 1,6 miljoen uitgetrokken voor de aanleg van een fietspad langs de Tuinbouwweg en er is 6 ton beschikbaar voor de restauratie van de Doeverensche Sluis. Voor Duurzaamheidsbeleid was in de afgelopen jaren steeds 500 duizend euro uitgetrokken; ook voor 2021 is dat het geval. En dan is er ook nog 500 duizend euro extra uitgetrokken voor onderhoud wegen. Maar verreweg de grootste ingreep wordt volgend jaar de uitvoering van de GOL-maatregelen. De totale kosten van dat project werden in maart van dit jaar nog begroot op 117,6 miljoen; het Heusdens aandeel daarin is 26,8 miljoen. Het is echter nog altijd wachten op een uitspraak van de Raad van State en die kan nog roet in het eten gaan gooien. Maar daar wordt niet van uitgegaan.

Drunen, vrijdag 9 oktober 2020

Kees Musters

Volg mij ook met korte berichtjes op:     www.twitter.com/keesmusters