Zware tijden voor Baanbrekers (2)

Vorige week schreef ik al over de zwaar negatieve resultaten bij Baanbrekers. De inkt van die column was nog niet droog, of er kwam weer nieuwe informatie van die organisatie beschikbaar en wel de jaarrekening 2013 en de meerjarenbegroting 2015-2018. Afgelopen maandag werd die nieuwe informatie besproken in het Algemeen Bestuur van Baanbrekers; afgelopen dinsdag heb ik die informatie mogen toelichten in de laatste raadsvergadering van de gemeente Heusden vóór het zomerreces. En zoals u uit mijn vorige verhaal al kon afleiden, dat waren geen vrolijke berichten. Vooral ook de informatie uit de meerjarenbegroting stelt de drie gemeenteraden voor grote problemen.

Eerst nog even terugkomen op de jaarrekening 2013. Het definitieve resultaat komt nu uit op ruim 1 miljoen verlies. Het Algemeen Bestuur heeft besloten om dit verlies vooralsnog ten laste te brengen van de nog beschikbare reserves. Er wordt nog geen aanvullende bijdrage van de drie gemeenten gevraagd. Dat zou eigenlijk wel moeten; in de Gemeenschappelijke Regeling staat namelijk dat Baanbrekers over een eigen vermogen zou moeten beschikken van 1,2 miljoen. In werkelijkheid is dat eigen vermogen nu praktisch gedaald tot nul. Maar er lopen nog enkele procedures over aanvullende uitkeringen van het ministerie en in afwachting daarvan is dus besloten om voorlopig geen aanvulling van de gemeenten te vragen. Dat zal in de nabije toekomst anders worden. De tekorten worden nu nog gefinancierd met nieuwe leningen, maar dat kun je natuurlijk niet lang volhouden. De schulden lopen nu al op naar 15 miljoen, terwijl het eigen vermogen te verwaarlozen valt.

Doet Baanbrekers het dan zo slecht. Nee, in tegendeel. Het resultaat van ISD en WML samen was een jaar eerder nog 2,6 miljoen negatief. Nu dus 1 miljoen negatief en dat is toch een aanzienlijke besparing. Verder is er in 2013 ook best positief nieuws te melden. Zo hebben er, ondanks de crisis, 216 mensen uit het WWB-bestand werk gevonden, een uitstroom die 60% hoger ligt dan in 2012. De eigen productieafdelingen hebben redelijk goed gedraaid en hebben voldoende werk. Talent2Work bleek een succesformule en er is ook veel aandacht voor opsporing van fraude en vooral fraudepreventie. Maar tegen de gevolgen van de economische crisis valt niet op te boksen. Het aantal bijstandsuitkeringen is explosief gestegen en loopt nu al op naar ca. 1600 mensen. De rekening daarvoor komt uiteindelijk bij de gemeenten terecht.

Ook de meerjarenbegroting 2015-2018 biedt een uitermate somber perspectief. De resultaten bij ONGEWIJZIGD BELEID (en dat schrijf ik expres met hoofdletters) komen voor die jaren uit op ca. 3 miljoen verlies per jaar en dat is voor de drie gemeenten natuurlijk onacceptabel. Het grote probleem voor de komende jaren is echter niet het aantal bijstandsuitkeringen zoals in 2013 en in 2014. Voor de komende jaren ligt het grote probleem vooral bij de WSW-ers. De lonen van deze werknemers werden tot nu toe altijd voor een groot deel betaald uit de daarvoor door het Rijk beschikbaar gestelde subsidie. Maar dat bedrag gaat in de komende jaren drastisch omlaag van 15,2 miljoen in 2015 naar 12,2 miljoen in 2018. Daar staat dan wel een kleine daling van de loonkosten (door natuurlijk verloop krijgen we geleidelijk minder mensen in de WSW) tegenover, maar dat weegt niet op tegen het nadeel van die dalende subsidie. En als bestuur kun je dit niet of nauwelijks beïnvloeden. Je kunt WSW-ers massaal naar huis sturen, maar dan komen ze zomaar in de bijstandsuitkering terecht. Bijstandsuitkeringen zullen dan aanzienlijk stijgen, maar de besparing op de WSW-uitgaven zal lager uitvallen omdat de WSW-subsidie dan ook vervalt.

Kortom de drie gemeenten zullen op korte termijn toch beleid moeten ontwikkelen om de financiële problemen op te lossen. Sommigen verwijzen naar Baanbrekers en stellen dat die club de problemen maar moet oplossen. Maar dat is een vorm van afschuiven van verantwoordelijkheid. Baanbrekers is een uitvoeringsorganisatie die namens de drie gemeenten veel werk verzet en dat ook op een uitstekende manier doet. Maar het beleid zal toch bepaald moeten worden door de drie gemeenten zelf. Er liggen mogelijkheden op het gebied van garantiebanen, op het gebied van beschut werken, op het gebied van Social Return en inbesteding. En zo zijn er nog meer zaken te benoemen. Maar de gemeenten zullen daarvoor beleid moeten ontwikkelen. Dat zal over enkele maanden dan ook zeker het geval zijn, maar eerst is het nu tijd voor het zomerreces.

Drunen, vrijdag 11 juli 2014

Kees Musters

p.s.: tijd voor vakantie. Eind augustus meld ik mij weer.

Volg mij ook met korte berichtjes op:     www.twitter.com/keesmusters