Deze week verscheen de jaarrekening 2013 van de gemeente Heusden. Vorig jaar moest de gemeente melden dat er een tekort was van 2,7 miljoen en dat vonden we toen een gigantisch bedrag. Welnu, in 2013 is er een tekort van 7,5 miljoen en opnieuw is de belangrijkste oorzaak de grondexploitatie. De grondpositie die de gemeente voornamelijk in de jaren 2006-2010 heeft opgebouwd laat nu diepe sporen na in de reservepositie van de gemeente.

Vorig jaar werd er nog een bedrag van 6,3 miljoen toegevoegd aan de verliesvoorzieningen voor de grondexploitatie; dit jaar stelt het college voor om maar liefst 8,3 miljoen aan deze voorzieningen toe te voegen. Daardoor komt het jaarresultaat in 2013 dus uit op een negatief bedrag van 7,5 miljoen. Zonder die grondexploitatie zou het resultaat 0,8 miljoen positief geweest zijn, zo zou dan de conclusie kunnen zijn. Rekenkundig gezien klopt dat ook wel, maar dat voordeel van 8 ton in de reguliere exploitatie wordt dan weer voor een belangrijk deel veroorzaakt door het feit dat veel budgetten in 2013 nog niet (geheel) besteed zijn, terwijl die budgetten nog wel nodig zijn om de betreffende activiteiten in 2014 alsnog uit te voeren. Ook dat is een jaarlijks terugkerend fenomeen; we zien gelukkig wel dat het bedrag voor die zgn. budgetoverheveling elk jaar wat kleiner wordt. Vorig jaar was dat 3,8 miljoen, nu is dat 1,3 miljoen. Rekening houdend met die overheveling komt het reële resultaat over 2013 dan uit op 5 ton nadelig. Dat lijkt veel maar op een totaal bedrag van ruim 100 miljoen is dat maar een half procent van de totale jaaromzet en in dat perspectief gezien is dat dus alleszins redelijk.

In twee jaar tijd wordt er nu dus al 14,6 miljoen in het potje voor mogelijke verliezen bouwgrondexploitaties gestopt. Belangrijkste boosdoeners in 2013 daarbij:

Poort van Heusden (4,5 miljoen)
Centrumplan Vlijmen (1 miljoen)
De Putter (0,5 miljoen)
Nassaulaan/Vendreef (2 miljoen)
’t Hoog II (340.000)

Al die tekorten zorgen er wel voor dat de Algemene Reserve van de gemeente achteruit holt. De Algemene Reserve is speciaal voor dit soort calamiteiten bedoeld en de gemeenteraad heeft in het verleden daar ook een minimum grens voor gesteld, nl. 10 miljoen. Maar door de grote verliezen in 2012 en in 2013 komen we nu royaal beneden die grens. Zoals het er nu bijstaat komt die Algemene Reserve per 1 januari 2014 uit op 6,1 miljoen. Er moet dus wel iets gebeuren, want als het resultaat in 2014 net zo slecht zou zijn als in 2013, dan komen we in de rode cijfers. Die kans is overigens niet zo groot want door die verliesvoorzieningen is de feitelijke boekwaarde van diverse grondexploitaties al behoorlijk verlaagd. Neem bijvoorbeeld de Poort van Heusden: de boekwaarde per 1 januari 2014 is inmiddels opgelopen tot 21,7 miljoen; daar tegenover staat een voorziening van 6,6 miljoen zodat de feitelijke boekwaarde nu uitkomt op 15,1 miljoen en dat is minder dat de prijs die de gemeente oorspronkelijk betaald heeft. Ander voorbeeld ’t Hoog II: boekwaarde 8,4 miljoen, gevormde voorziening 5,3 miljoen, werkelijke boekwaarde dus nog maar 3,1 miljoen. Daarmee zijn de risico’s natuurlijk niet verdwenen, maar wel degelijk behoorlijk ingeperkt.

Blijft het feit dat het niveau van de Algemene reserve weer omhoog moet en dat gaat niet vanzelf. In het coalitieakkoord hebben de coalitiepartijen al voorgesteld om te stoppen met de rentebijschrijving op de Poort van Heusden en op ’t Hoog II. Maar in overleg met de (externe) accountant moeten we daar toch een andere oplossing voor vinden. De accountant is van mening dat je niet zo maar kunt stoppen met bijschrijving van rente. De gemeente wordt geacht een bestendig beleid te voeren en als je al jarenlang rente bijschrijft, dan moet je die gedragslijn dus blijven volgen. De komende maanden zal hier dus nog een oplossing voor gevonden moeten worden. Je kunt je daarbij van alles voorstellen zoals verlaging van het rentepercentage, of storting van de bij te schrijven rente in een soort risicoreserve. Iedere oplossing heeft echter één ding gemeen: er komt minder geld in de reguliere begroting beschikbaar en dus zal er weer stevig bezuinigd moeten worden. In het coalitieakkoord is dat grofweg ingeschat op zo’n 1 miljoen op jaarbasis.

Drunen, vrijdag 13 juni 2014

Kees Musters

Volg mij ook met korte berichtjes op:     www.twitter.com/keesmusters