Nieuwe aanpak jeugdhulp in Heusden
De gemeente Heusden wil de organisatie van de Jeugdhulp anders gaan inrichten. Aanleiding daarvoor zijn de sterk gestegen kosten van de jeugdhulp in Heusden. Die kosten zijn overigens niet alleen in Heusden zo sterk gestegen, dat geldt voor bijna alle gemeenten in Nederland en er zijn ook al diverse gemeenten die daardoor behoorlijk in de financiële problemen zijn gekomen. De Jeugdhulp werd pakweg 5 jaren geleden door de centrale overheid neergelegd bij de gemeenten; tegelijk werd er een forse efficiencykorting op het budget toegepast in de veronderstelling dat gemeenten het allemaal veel efficiënter en dus ook goedkoper zouden kunnen organiseren. Maar dat blijkt achter een stevige misrekening.
Ook in Heusden lopen de kosten schrikbarend op en om die kosten toch beter beheersbaar te maken stelde de raad eind maart van dit jaar een bedrag van 150 duizend euro beschikbaar voor een projectmatige aanpak van een andere organisatie van de jeugdhulp. Nu ligt er een plan van aanpak om die jeugdhulp inderdaad anders te organiseren, genaamd “Heuse jeugdhulp” met daarbij de oprichting van een Jeugd & Gezinsteam. Die nieuwe aanpak vereist een grote investering vooraf; het college stelt namelijk voor om hiervoor een bedrag van bijna 1,4 miljoen euro per jaar beschikbaar te stellen. Dat bedrag is nodig om het Jeugd & Gezinsteam te bemensen en om daarmee ambities waar te kunnen maken. Het gaat daarbij niet alleen om geldelijk voordeel; de ambitie is ook om de jeugdhulp beter en sneller te maken en om onnodige verwijzingen naar dure specialistische hulp te voorkomen. Vooralsnog wordt de financiële besparing op de zorgkosten ingeschat op ongeveer één miljoen euro, maar dat is een boterzachte inschatting. Verantwoordelijk wethouder, Peter van Steen, jawel van Gemeentebelangen, is erg enthousiast en verwacht veel van het plan, maar garanties op dit vlak zijn (uiteraard) niet te geven.
Hoe kunnen die kosten van de jeugdhulp zo uit de hand lopen? Uit analyses blijkt dat twee derde van de verwijzingen naar specialistische jeugdhulp direct van huisarts naar hulpverlening gaat. De gemeente heeft daar op dit moment geen invloed op. Bij inzet van licht specialistische hulp krijgen kinderen vaak een diagnose voor het leven, terwijl dat vaak helemaal niet nodig lijkt te zijn. Een hulpvraag kan vaak beter in de directe leefwereld van de jeugdige worden opgelost. En een derde factor die speelt is dat problemen bij jeugdigen vaak voortkomen uit een bredere gezinsproblematiek zoals schuldproblemen of scheiding. In dat geval zou er naar een integrale oplossing van de gehele gezinsproblematiek gezocht moeten worden, maar dat gebeurt nu nog te weinig.
In de nieuwe aanpak streeft men ernaar om de basishulp aan jongeren en hun gezin dichtbij huis aan te bieden. Het Jeugd & Gezinsteam gaat samen met de al bestaande wijkteams die basishulp voor alle inwoners verzorgen. Problemen moeten zo vroeg mogelijk gesignaleerd en opgepakt worden en zo moeten zoveel mogelijk problemen voorkomen worden, voorkomen dat jeugdigen in de jeugdhulp terecht komen en voorkomen dat gezinsproblemen leiden tot nieuwe problemen bij jongeren.
De bedoeling is dat huisartsen “probleemgevallen” eerst gaan verwijzen naar het Jeugd & Gezinsteam; dat team moet ervoor zorgen dat er een snelle en adequate oplossing gevonden wordt: of direct hulp verlenen dan wel verwijzen naar specialistische hulp. Inwoners kunnen ook zelf de hulp van het Jeugd & Gezinsteam inroepen, zij kunnen met al hun vragen over jeugdigen en gezin bij het team terecht. Huisartsen maar ook onderwijsinstellingen kunnen jeugdigen en/of hun ouders naar het Jeugd & Gezinsteam doorverwijzen. In het team wordt integraal gekeken naar de hulpvraag van het gezin en met name ook de achterliggende oorzaak. Op die wijze moeten ouders en jeugdigen snel, effectief en dichtbij huis ondersteuning ontvangen. Men hoopt en verwacht dat het aantal verwijzingen naar dure specialistische hulpverlening hierdoor drastisch kan afnemen.
Op 1 januari 2022 wil men met het Jeugd & Gezinsteam starten. Het team zal bestaan uit een aantal medewerkers van de gemeente die nu al werkzaam zijn bij Bijeen, maar men denkt ook 13 extra specialistische hulpverleners nodig te hebben om alle ambities waar te kunnen maken, vandaar die extra kosten die ik al noemde. Een ambitieus plan, dat zeker de moeite waard is vanwege de beoogde verbetering van de kwaliteit van de hulpverlening en hopelijk ook omdat de kosten dan inderdaad beter beheersbaar worden.
Drunen, vrijdag 17 september 2021
Kees Musters
Volg mij ook met korte berichtjes op: www.twitter.com/keesmusters
