Positief begrotingsbeeld komende jaren

Eind vorige week heeft het college de (meerjaren-)begroting van de gemeente Heusden gepresenteerd, een lokale Prinsjesdag dus. En net als in Den Haag is er ook in Heusden sprake van een goed financieel perspectief. Bij de behandeling van de Voorjaarsnota enkele maanden geleden leek het allemaal nog niet zo positief, maar nadien kwamen er berichten uit Den Haag en daaruit bleek dat de uitkering uit het Gemeentefonds een aanzienlijke meevaller voor Heusden met zich meebracht. Daarmee komt het begrotingsbeeld er voor de komende jaren een stuk gunstiger uit te zien. In de Voorjaarsnota werd voor 2017 nog een tekort verwacht van 617 duizend euro; nu is dat bijgesteld tot een (te verwaarlozen) tekort van 16 duizend euro. Voor de jaren daarna worden nu overschotten verwacht van resp. 502, 990 en 760 duizend euro en dat zijn cijfers die we al jaren niet meer gezien hebben.

Ook met de reservepositie gaat het langzaam maar zeker weer de goede kant op. De Algemene reserve komt per begin 2020 zelfs weer boven het minimale niveau van 10 miljoen uit om vervolgens in 2020 weer te dalen naar ruim 8 miljoen. Dat laatste is met name een gevolg van een onttrekking ten behoeve van investeringen in het GOL-project. Ook de bestemmingsreserves lopen weer op van 11,4 miljoen begin 2017 naar 15,4 miljoen begin 2021. Mooie cijfers, maar daar passen toch wel twee kanttekeningen bij. Op de eerste plaats wordt in de begroting geen rekening gehouden met exploitatieverliezen op de grondexploitatie. In de afgelopen jaren is wel gebleken dat die grondexploitatie een overschot zo maar kan doen omslaan in grote tekorten. Je kunt natuurlijk nooit uitsluiten dat dit in de komende jaren ook weer het geval zal zijn. Aan de andere kant, het herstel van de economie zet door, de woningbouwmarkt herstelt en mogelijk dat het met die grondexploitatie dus ook weer de goede kant op gaat. Tweede kanttekening betreft de Algemene Reserve. De toename van die Algemene Reserve in de komende jaren komt vooral tot stand door de verkoop van gemeentelijke eigendommen. Tot op heden is gebleken dat het nog niet zo wil vlotten met die verkopen. Maar ook hier geldt: mogelijk dat de verbeterde economische omstandigheden een positief effect hebben op die verkopen.

De lokale lasten zullen in 2017 licht stijgen, de meeste lokale heffingen worden alleen maar verhoogd met 0,9% inflatiecorrectie. Maar dat geldt niet voor de belangrijkste heffingen. De OZB bijvoorbeeld gaat met 5,2% omhoog; een verhoging die in de meerjarenbegroting al langer was voorzien en die nodig is om nieuw beleid te financieren. Dat geldt ook voor het rioolrecht (+6,5%). De verhoging voor de afvalstoffenheffing (+5,1%) is weer een geheel ander verhaal. Bij deze heffing werkt de gemeente met een zgn. egalisatiereserve, maar die reserve is inmiddels negatief geworden. Oorzaak: de inkomsten waren in de afgelopen jaren steeds lager dan de uitgaven. Een negatieve reserve kan op lange termijn natuurlijk niet, dus die moet weer enigszins op peil gebracht worden. Vandaar dat de tarieven voor 2017 stevig verhoogd moeten worden. Daar moet wel bij opgemerkt worden dat bij de berekening van dat percentage van 5,1% rekening wordt gehouden met 15 ledigingen van de grijze container per jaar en de praktijk wijst uit dat het aantal ledigingen gemiddeld gaat uitkomen op 12 keer per jaar en dat scheelt toch een slok op een borrel. De totale lasten stijgen in 2017 van € 260,40 naar € 272,61 euro per inwoner, een stijging van 12,21 euro ofwel 4,7% incl. 0,9% inflatie.

Verder zitten er in deze begroting niet echt veel verrassingen. Beleid zoals in de Voorjaarsnota al aangekondigd zit nu ook in deze begroting verwerkt. Dat betekent bijvoorbeeld dat er de komende jaren stevig geïnvesteerd moet worden in de ICT van de gemeente. Ook gaat er extra geld naar het Sociaal Domein, naar schaalverdieping en naar de sport (vernieuwing kunstgrasvelden RKDVC en VV Haarsteeg) en naar onderhoud groen. In duurzaamheid wordt stevig geïnvesteerd, ruim 1 miljoen. Op die manier moet de ambitie van 15% energiebesparing in deze raadsperiode gerealiseerd worden. Tot slot: de verwachte tekorten van Baanbrekers zijn ook in de begroting verwerkt: men verwacht die tekorten te kunnen afdekken via de Reserve Sociaal Domein, de reserve waarin de overschotten op de zorgbudgetten (WMO en Jeugdzorg) gestort worden.

Een begroting dus die perspectief biedt op verder herstel van de gemeentelijke financiën en dat zonder grote bezuinigingsmaatregelen. En dat herstel is hard nodig want de reservepositie van de gemeente is in de afgelopen jaren tot een bedenkelijk niveau gedaald.

Kees Musters

Drunen, vrijdag 23 september 2016

Volg mij ook met korte berichtjes op:     www.twitter.com/keesmusters