Het gaat weer goed, beter, best.

Baanbrekers, de uitvoeringsorganisatie voor de participatiewet in de gemeenten Heusden, Loon op Zand en Waalwijk. De afgelopen jaren waren voor Baanbrekers geen mooie jaren. Dat lag niet zo zeer aan deze organisatie, maar meer aan de economische ontwikkelingen in die jaren. De crisis die eind 2008 toesloeg zorgde keer op keer voor nieuwe records als het om het aantal bijstandsuitkeringen ging. Op het hoogtepunt stond de teller op ruim 1700 uitkeringen. De vooruitzichten waren zo slecht dat er maatregelen nodig waren om zaken beheersbaar te houden. De drie deelnemende gemeenten moesten elk jaar miljoenen bijleggen om de organisatie draaiende te houden; de rijksuitkering voor de bijstandsuitkeringen bleek bij lange na niet voldoende om alle uitkeringen te betalen. Om de continuïteit voor de lange termijn te garanderen waren ingrijpende maatregelen noodzakelijk. Die ingrijpende maatregelen kregen vorm in een omvangrijk plan: Baanbrekers 2.0. In dat plan zou de organisatie zich veel meer gaan toeleggen op het begeleiden naar werk en minder op het aanbieden van werk om het maar eens kort door de bocht weer te geven. Het plan kwam tot stand door intensieve besprekingen met alle betrokkenen maar toen het uiteindelijk door het Algemeen Bestuur moest worden vastgesteld, toen bleek dat een aantal bestuursleden hier toch wel erg veel moeite mee had. Inmiddels waren de gemeenteraadsverkiezingen in aantocht en werd de besluitvorming dus uitgesteld.

Intussen was halverwege 2017 het economisch tij aan het keren. De economie trok weer aan en het aantal bijstandsuitkeringen ging weer geleidelijk aan naar beneden. Eind 2017 stond de teller op 1597 uitkeringen, ruim 100 minder dan aan het begin van het jaar. Aan de andere kant is de rijksbijdrage voor deze uitkeringen toch nog hoger dan verwacht. Gevolg: de gemeentelijke bijdrage, eerder begroot op 9,5 miljoen, kan volgens de geactualiseerde begroting 2018 met 2,1 miljoen omlaag naar een bedrag van 7,4 miljoen. Een belangrijke oorzaak is dat het aantal uitkeringen bij Baanbrekers sneller daalt dan de landelijke cijfers. In onderstaande grafiek wordt dat verschil duidelijk:

Maar er zijn meer oorzaken dan alleen die sterke daling van het aantal uitkeringen. En één van die oorzaken brengt ook de nodige onzekerheid met zich mee. In de geactualiseerde begroting is een zgn. “slimmer ingevuld-” stelpost opgenomen. Dat zijn kostenbesparingen die in het onderzoek bij het tot stand komen van Baanbrekers 2.0 naar voren zijn gekomen en waarvan men stelt dat die kostenbesparingen realistisch zijn, ook als het gehele plan van Baanbrekers 2.0 zelfs niet zou doorgaan. Voor 2018 moet er nog een bedrag van ruim 900 duizend euro gerealiseerd worden en voor volgende jaren gaat het om een bedrag van 2 miljoen. De tijd zal leren of deze kostenbesparingen ook werkelijk gerealiseerd zullen gaan worden.

Een belangrijke post in de begroting van Baanbrekers is het budget voor de bijstandsuitkeringen, het zgn. BUIG-budget. Als je uitgaat van de raming van het rijk op dit moment, dan zie je dat het budget in de komende jaren aanzienlijk toeneemt. Toch is Baanbrekers in haar begroting terughoudend wat dit onderdeel betreft. Het risico dat de rijksuitkering in de komende jaren naar beneden wordt bijgesteld is erg groot en daarom heeft men daar nu al op geanticipeerd en het verwachte budget voor de komende jaren naar beneden bijgesteld. Voor 2018 gaat het dan om een bedrag van 1,7 miljoen. De geactualiseerde begroting werd op 13 april naar de gemeenten gestuurd. Op hetzelfde moment komt er een bericht uit Den Haag dat het definitieve budget over 2018 niet lager zal zijn, maar juist hoger. Geen tegenvaller van 1,7 miljoen, maar juist een meevaller van ruim 5 ton en dat betekent dus dat het resultaat van Baanbrekers in 2018 nog gunstiger uitkomt dan in de geactualiseerde begroting 2018 werd verwacht, 2,2 miljoen hoger. Baanbrekers stelt nu voor om van dit extra voordeel 1,2 miljoen in de Algemene Reserve te stoppen (volgens de Gemeenschappelijke Regeling zou Baanbrekers over een eigen vermogen moeten beschikken van 1,2 miljoen, maar in de afgelopen jaren was dat eigen vermogen geheel opgesoupeerd) en de rest in mindering te brengen op de gemeentelijke bijdrage. Die gemeentelijke bijdrage, zoals eerder al vermeld in eerste instantie begroot op 9,5 miljoen, wordt nu dus in één klap verlaagd met ruim 3 miljoen euro. Voor Heusden betekent dat een verlaging van een dikke één miljoen euro. Het kan verkeren.

Kees Musters

Drunen, vrijdag 25 mei 2018

Volg mij ook met korte berichtjes op:     www.twitter.com/keesmusters