Wie gaat dat betalen?
Komende dinsdag komt er in de raadsvergadering een voorstel aan de orde met betrekking tot het buitenonderhoud van de schoolgebouwen. Daar is nog al wat discussie over omdat stichting Scala, de stichting die bijna alle schoolgebouwen voor het basisonderwijs in (economische) eigendom heeft, protest heeft aangetekend tegen de voorgestelde wijze van afwikkeling. Wat is er precies aan de hand?
Tot 1 januari 2015 was de rolverdeling zo, dat de gemeente verantwoordelijk was voor het buitenonderhoud van de schoolgebouwen. De schoolbesturen zelf waren verantwoordelijk voor het binnenonderhoud. Daar is sinds begin 2015 verandering in gekomen. De schoolbesturen werden als gevolg van rijkswetgeving ook verantwoordelijk voor het buitenonderhoud. Daarbij bepaalde het Rijk dat er sprake zou moeten zijn van een zgn. “koude overdracht”, d.w.z. de gebouwen gaan over in de staat waarin de gebouwen zich op die datum (1 januari 2015 dus) bevinden. De scholen krijgen vanaf die datum daar ook een budget voor van het rijk.
Om die overdracht voor te bereiden heeft Stichting Scala een Meerjaren OnderhoudsPlan 2014-2023 (een zgn. MOP) laten opstellen. Daarnaast heeft een extern bureau een conditiemeting opgesteld om te bepalen of er achterstalling of uitgesteld onderhoud was. Het toeval wil dat de gemeente enkele maanden eerder (bij de gemeentebegroting 2015) een nieuwe onderhoudsstrategie had vastgesteld voor alle gemeentelijke eigendommen inclusief de schoolgebouwen, een strategie die uitging van het principe “veilig en heel”. Er wordt dan niet meer gelet op comfort of esthetiek, nee, het gebouw moet functioneel zijn en men moet er veilig gebruik van kunnen maken. Dat principe kan er ook toe leiden dat bepaalde werkzaamheden, het vervangen van een regengoot of een stukje dakbedekking, niet direct noodzakelijk zijn en wel een jaartje of meer kunnen worden uitgesteld.
Eind 2014 zijn alle schoolgebouwen nauwkeurig geschouwd en werd er een uitvoerige rapportage over nog uit te voeren werkzaamheden opgesteld. Gemeente en Scala werden het eens over nog uit te voeren werkzaamheden voor een bedrag van ruim 470 duizend euro. Dat bedrag wordt betaald uit een onderhoudsreserve die de gemeente daarvoor gevormd heeft. In dat potje zit in totaal 1,3 miljoen, dus dat was geen probleem. Het geld dat overblijft vloeit terug naar de Algemene Reserve. Dat mag ook want dat geld is niet geoormerkt. De gemeente heeft op grond van onderhoudsplannen jarenlang geld opzij gezet; elk jaar wordt d.m.v. schouw bepaald welke werkzaamheden uitgevoerd moeten worden en nu blijkt dat men wat geld over houdt. Prima geregeld zou je zeggen, als de gemeente veel geld tekort zou komen, dan zouden we wel anders piepen.
Scala stelt echter dat men in de komende jaren geconfronteerd gaat worden met veel uitgesteld onderhoud aan de gebouwen. De budgetten die men daarvoor van het rijk krijgt zullen niet toereikend zijn; men verwacht grote financiële problemen. De gemeente heeft o.a. door toepassing van dat principe “veilig en heel” veel werkzaamheden uitgesteld en de stichting moet daar de komende jaren voor boeten, aldus Scala. Daar komen nog andere problemen bij, zoals leegstand van lokalen. Er staan veel klaslokalen in de hele gemeente leeg (méér dan 40); die moeten wel onderhouden worden, maar de stichting krijgt daar geen vergoeding voor. Een aantal van die leegstaande lokalen wordt wel verhuurd, maar eigenlijk tegen te lage prijzen. In die prijzen is namelijk met onderhoud geen rekening gehouden. Gevreesd wordt dat die leegstand in de komende jaren alleen maar zal toenemen. Grote problemen dus waarmee de stichting nu wordt opgezadeld en die Scala waarschijnlijk zonder hulp ook niet kan behappen. Aan de andere kant is er de gemeente die natuurlijk ook niet de middelen heeft om al die gebouwen van Scala keurig te onderhouden. Er zal dus in onderling overleg gezocht moeten worden naar een goede oplossing die voor beide partijen acceptabel is. En dat zou er wel eens toe kunnen leiden, dat er schoolgebouwen dicht gaan; iets wat elders in Nederland, vooral in kleine kernen, aan de orde van de dag is. Dinsdag praat de gemeenteraad over de kwestie.
Kees Musters
Drunen, vrijdag 25 september 2015
Volg mij ook met korte berichtjes op: www.twitter.com/keesmusters