De Tweede Kamer is akkoord met de nieuwe Participatiewet en door het akkoord met D66, SGP en ChristenUnie is er ook in de Eerste Kamer geen probleem meer te verwachten. De nieuwe wet moet per 1 januari 2015 al ingaan; gemeenten worden belast met de uitvoering en ook in onze gemeente wordt daar al druk aan gewerkt. Ook de Wet Werk en Bijstand (WWB) wordt op diverse punten aangepast; die wijzigingen worden nu ook per 1 januari 2015 doorgevoerd (een half jaar later dan aanvankelijk de bedoeling was).

Om de nieuwe Participatiewet door zowel de Tweede als de Eerste Kamer te krijgen moest er nog wel het een en ander aan het kabinetsvoorstel gesleuteld worden. Zo is nu besloten dat de huidige Wajongers met arbeidsvermogen in principe niet in de bijstand terecht zullen komen. Zij moeten herkeurd worden en zo mogelijk op zoek naar regulier werk, maar als er geen werk gevonden kan worden, dan blijft de WAJONG-uitkering dus doorlopen, wel met een korting van 5%.  Let wel, deze regel geldt alleen voor de huidige Wajongers en dus niet voor nieuwe gevallen. Eerder was in het Sociaal Akkoord al afgesproken dat werkgevers gaan zorgen voor 125 duizend banen voor deze doelgroepen. In het nu gesloten akkoord en dus ook in de nieuwe wet komen daar in 2017 nog eens 5 duizend extra banen bovenop. Bovendien is nu vastgelegd dat mensen die zijn aangewezen op de loonkostensubsidie en ook onder die doelgroep van 125 duizend banen vallen een laagste loonschaal krijgen die begint bij het wettelijk minimum loon. Ook de gemeenten krijgen nog een extraatje toegeschoven: er komt een extra financiële tegemoetkoming ten behoeve van de pensioenen van de werknemers in de sociale werkvoorziening.

Ook in de Wet Werk en Bijstand gaat een en ander veranderen. Gemeenten krijgen bijvoorbeeld meer ruimte bij het nemen van maatregelen als de bijstandsgerechtigde niet aan zijn verplichtingen voldoet. Die maatregelen (bijvoorbeeld korting op de uitkering als men niet voldoet aan de sollicitatieplicht) hoeven niet meer in één keer te worden opgelegd; de gemeente kan de uitvoering ook over een langere periode uitsmeren. Ook kan men in individuele gevallen afwijken van de minimaal voorgeschreven verlaging van de uitkering (een soort hardheidsclausule dus).
Ook het al dan niet verplicht stellen van een tegenprestatie bij een bijstandsuitkering was een belangrijk bespreekpunt. Gemeenten krijgen nu in ieder geval meer beleidsruimte om zelf beleid op dit punt te ontwikkelen. Gemeenten moeten in een verordening gaan vastleggen hoe die tegenprestatie precies vorm gegeven gaat worden. Te denken valt daarbij aan duur, inhoud en vorm van de tegenprestatie. De verplichte tegenprestatie mag in ieder geval niet tot arbeidsverdringing leiden.
Ook de verhuisplicht is iets versoepeld. Het is nadrukkelijk niet de bedoeling dat iemand voor een tijdelijke baan moet verhuizen. Gemeenten krijgen ook hier de mogelijkheid om voorwaarden te stellen aan de verhuisplicht zodat men ook hier rekening kan houden met de individuele omstandigheden. De verhuisplicht is daarmee dus niet geheel van tafel.

Ook niet van tafel is de zgn. kostendelersnorm. Als er meerdere mensen in een gezin een uitkering hebben, dan gaat elke uitkering iets omlaag. Ook mag het vinden van werk niet belemmerd worden door onaangepaste kleding of gedrag tijdens een sollicitatiegesprek. Netjes gekleed dus naar een mogelijk nieuwe baan en anders krijg je een korting op de uitkering aan je (vieze) broek.

Zoals gesteld, de nieuwe Participatiewet en de wijzigingen in de Wet Werk en Bijstand gaan nu allebei in op 1 januari 2015. Dat geeft gemeenten nog 10 maanden te tijd om alles voor te bereiden zodat men ook inderdaad op die datum van start kan. Dat zal nog best een hele klus worden, temeer ook omdat er over enkele weken gemeenteraadsverkiezingen zijn. Dat betekent dat het gemeentelijke politieke werk ook een tijdje stil komt te liggen in afwachting van nieuwe gemeenteraden en vooral ook nieuwe colleges. Of het allemaal haalbaar is? Het moet gewoon, want Den Haag heeft zo beslist.

Drunen, vrijdag 28 februari 2014

Kees Musters

Volg mij ook met korte berichtjes op:     www.twitter.com/keesmusters