Ook armoede in Heusden

Afgelopen week verscheen er een rapport Armoedesignalement 2013, een publicatie van CBS en SCP. Hierin concluderen beide instanties, dat de armoede in Nederland in 2012 aanzienlijk is toegenomen. Beide organisaties hanteren niet exact dezelfde armoedegrenzen, maar van de 7 miljoen huishoudens in Nederland leven er zo’n 664 duizend onder de armoedegrens, dat is 9,4%. In voorafgaande jaren was dat nog aanzienlijk minder (in 2011 bijvoorbeeld nog 514 duizend). Onder die gezinnen steeds vaker winkeliers en andere zelfstandigen en één op de drie personen die onder de armoedegrens moeten leven is minderjarig. Dat zijn de landelijke cijfers, maar hoe zit dat dan in onze gemeente Heusden?

Het toeval wil dat vorige week de nota “Werk blijven maken van armoede” in de informatievergadering Samenleving werd besproken. Die nota zal in december in de gemeenteraad worden vastgesteld. De gemeente Heusden zet verschillende instrumenten in om armoede te bestrijden. Uit de cijfers in de nota blijkt een duidelijke stijging van het aantal personen dat een beroep doet op deze voorzieningen, vooral in 2013. Zo maken nu al 576 huishoudens (cijfer medio oktober) gebruik van de HeusdenPas; over heel 2012 lag dat aantal nog op een kleine 400. Met de HeusdenPas is in de komende jaren een bedrag gemoeid van zo’n 150 duizend euro. Een ander belangrijk instrument is de kwijtschelding van gemeentelijke belastingen. Volgens de jaarrekening 2012 van de gemeente Heusden maakten daar 390 belastingplichtigen gebruik van; het ging daarbij om een totaalbedrag van 75 duizend euro. Voor 2013 is in de begroting al 85 duizend euro opgenomen; ook hier dus een aanzienlijke stijging. De grootste bedragen komen we echter tegen bij de bijzondere bijstand en de langdurigheidstoeslag (4 ton per jaar) en bij de schuldhulpverlening (230 duizend per jaar). De totale begroting voor het minimabeleid loopt in de komende jaren dan ook aanzienlijk op tot zo’n 870 duizend euro per jaar.

Een andere indicatie voor armoede is natuurlijk het aantal bijstandstrekkers. Ook dat cijfer loopt stevig op, met name in het afgelopen jaar en in 2013 zien we aanzienlijke stijgingen. Begin 2012 telde de gemeente Heusden nog 427 bijstandsgerechtigden; eind 2012 was dat al opgelopen naar 468 en inmiddels zitten we per 1 juli 2013 op 513 personen. In anderhalf jaar tijd dus een stijging van 86 personen ofwel ruim 20%. De cijfers spreken een duidelijke taal: armoede neemt toe, ook in onze gemeente Heusden. De economische crisis die eind 2008 begon vertaalt zich nu in concrete gevolgen voor veel mensen die bijvoorbeeld zonder baan zijn komen te zitten. Volgens gegevens op de NOS-website leeft in Nederland 6,6% van de bevolking onder de armoedegrens. Maar dat is een gemiddelde; in Amsterdam ligt dat percentage aanzienlijk hoger (15,4%); Heusden zit onder het landelijk gemiddelde (cijfers 2011).

Armoedebestrijding is een belangrijk onderdeel van gemeentelijk beleid. In het coalitieprogramma heeft dit onderdeel zelfs een grote prioriteit gekregen. Kwetsbare groepen moeten nadrukkelijk worden ontzien, zo staat in dat programma te lezen. In de nota “Werk blijven maken van armoede” wordt beschreven hoe de gemeente Heusden dit in de komende jaren wil waar maken. In de afgelopen jaren is er natuurlijk al veel gebeurd, de nieuwe HeusdenPas, de kanskaart, de schuldhulpverlening. Nog dit jaar werd de doelgroep voor mensen die in aanmerking komen voor de HeusdenPas aanzienlijk uitgebreid. Komende jaren wordt die doelgroep nog verder uitgebreid. Verder gaat de gemeente ook meer inzet plegen op armoedepreventie. Want het hebben van een baan met regelmatig inkomen is natuurlijk de beste remedie tegen armoede. Er bestaan plannen voor versterking en verbreding van de functie preventiecoach, meer samenwerking met diverse partners op het gebied van schuldsignalering, zorgverzekering en huurachterstand; binnenkort start een project thuisadministratie en in samenwerking met Waalwijk en mogelijk ook Loon op Zand wordt bekeken of een project “werkende armen” opgestart kan worden. In Tilburg was een dergelijk project al erg succesvol. Kortom, er gebeurt veel op dit gebied. Waarbij we niet moeten vergeten dat de mogelijkheden van een gemeente redelijk beperkt zijn; de gemeente mag immers geen inkomenspolitiek voeren. De echte oplossing voor het armoedeprobleem moet uiteindelijk toch komen van herstel van de economie en herstel van werkgelegenheid.

Drunen, vrijdag 6 december 2013

Kees Musters

Volg mij ook met korte berichtjes op: www.twitter.com/keesmusters